Chattaal, sms-taal, twittertaal, msn-taal. Manieren om via mobiel, pc of tablet te communiceren en ook niet onbelangrijk: om jezelf te profileren. Dat laatste geldt vooral voor jongeren, wordt gezegd.
Wat mij betreft klopt dit wel een beetje. Waar ik geregeld lekker kort app of chat met ajb (alsjeblieft), ff (effe) en idd (inderdaad), bedienen aanzienlijk jongere mensen in mijn omgeving zich van afkortingen of termen als w8 (wacht), g1 id (geen idee), wrom (waarom) en kewl (cool). Stuk voor stuk hippe (of moet ik zeggen kewle?) uitingen, vind ik. Enige verschuiving – van jonge naar (wat) oudere gebruikers – lijkt de laatste jaren dus wel plaats te hebben gevonden wat betreft chattaal (laten we alle eerdergenoemde tekstvarianten voor het gemak maar even onder deze noemer schuiven), maar het blijft toch overwegend jongerentaal.
Creativiteit
Chattaal wordt gebruikt om je op een snelle manier duidelijk uit te drukken. Ik moet zeggen dat het me soms wel wat moeite kost een balans te vinden tussen dat ‘snel’ en ‘duidelijk’ in mijn tekstberichtjes. Aangezien ik er als taalzifter waarde aan hecht dat mijn teksten en communicatie correct en volledig zijn, komt het voor dat ik een WhatsAppbericht moet editen omdat het te lang is. Dit vraagt aardig wat creativiteit, vind ik. Echter, jongeren lijken hier weinig moeite mee te hebben en dat zie ik als een goede ontwikkeling op taalgebied.
Taalverloedering versus taalverrijking
Er wordt namelijk beweerd dat chattaal taalverloedering in de hand zou werken. Ik vind dat je chattaal los moet zien van andere tekstvormen en -soorten waarbij correct taalgebruik meer op de voorgrond staat (of zou moeten staan). Juist omdat je via chat of app doorgaans efficiënt én effectief wilt communiceren, is het bijna noodzakelijk dat je creatief omspringt met taal. Wat ik al aangaf in mijn blogtekst over leenwoorden geldt dus ook voor chattaal: het verrijkt een taal en maakt communicatie effectiever.
Em 🙂 ticons
Daarbij komt de ondersteunende functie van emoticons. Hiermee kun je een getypt bericht meer diepgang geven als het gaat om de overdracht van emoties of intenties. Heel handig, vind ik. Mits juist gedoseerd vormen emoticons een goed alternatief voor de non-verbale communicatiemiddelen die chattaal (op interpunctie na) ontbeert. Bij verbale communicatie kun je gebruikmaken van hulpmiddelen als intonatie, stiltes, mimiek en andere lichaamstaal. Al deze mogelijkheden heb je niet tot je beschikking wanneer je je boodschap typend overbrengt. De grote verscheidenheid aan beschikbare emoticons kan dan uitkomst bieden. Naast de onbeweeglijke emoticons worden tegenwoordig binnen sommige applicaties zelfs geanimeerde icoontjes aangeboden.
Modeverschijnsel of niet?
Op de vraag of chattaal een modeverschijnsel is, kan ik geen eenduidig antwoord geven. Ik neem aan dat, zoals dat voor woorden in het algemeen geldt, ook chatwoorden in vergetelheid kunnen raken onder of als gevolg van bepaalde omstandigheden. Taal is nu eenmaal altijd in beweging. Mogelijkerwijs verandert chattaal dus met toekomstige veranderingen binnen de huidige communicatiemiddelen mee. Ynk …